Άρθρο 4
Υποχρεώσεις Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών
με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς
1. α. Κάθε επιβάτης κατά την εκτέλεση τακτικής αστικής γραμμής με οδικά μέσα
δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία) και μέσα σταθερής τροχιάς (Ηλεκτρικό
Σιδηρόδρομο, Μετρό και Τραμ) οφείλει να καταβάλλει ή φέρει το προβλεπόμενο εκ
της ισχύουσας κάθε φορά νομοθεσίας κόμιστρο (εισιτήριο ή κάρτα απεριορίστων
διαδρομών) της διαδρομής που επιθυμεί να διανύσει, να το επικυρώνει κατά την είσοδό
του στο όχημα/ συρμό ή στο σταθμό, στην περίπτωση του εισιτηρίου, να το φυλάσσει
καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής έως και την έξοδό του από το όχημα/ συρμό ή το
σταθμό και να το επιδεικνύει, συνοδευόμενο από τα αναγκαία κατά περίπτωση
παραστατικά που πιστοποιούν τυχόν δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε
ελεύθερη μετακίνηση, όποτε του ζητείται από τους εντεταλμένους Ελεγκτές
Κομίστρου. Επισημαίνεται ότι η χρήση επικυρωμένου
εισιτηρίου είναι αυστηρώς προσωπική.
β. Κάθε επιβάτης κατά τη διάρκεια της μετακίνησής του με υπεραστικές τακτικές και
έκτακτες γραμμές πρέπει να διαθέτει νόμιμο και έγκυρο τίτλο μεταφοράς, δηλαδή το
προβλεπόμενο κατά περίπτωση επικυρωμένο εισιτήριο, δελτίο ελευθέρας ή μειωμένης
τιμής εισιτήριο κ.λπ. Ειδικά στην περίπτωση των ενδοκοινοτικών τακτικών γραμμών
οι επιβάτες οφείλουν να διαθέτουν εισιτήρια που φέρουν σφραγίδα του εκδίδοντος
τουριστικού γραφείου.
γ. Στην περίπτωση εκτέλεσης υπεραστικών τακτικών και ενδοκοινοτικών τακτικών
γραμμών, άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα (άρθρο 14 Καν.
181/11) οφείλει:
i) να κοινοποιεί στον μεταφορέα, τον ταξιδιωτικό πράκτορα ή το διοργανωτή ταξιδιών,
κατά τη στιγμή της κράτησης ή προαγοράς του εισιτηρίου, τις ειδικές του ανάγκες όσον
αφορά το κάθισμα, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάγκη είναι γνωστή εκείνη τη στιγμή.
ii) να έχει γνωστοποιήσει ότι χρήζει συνδρομής στους μεταφορείς, τους φορείς
διαχείρισης τερματικών σταθμών, τους ταξιδιωτικούς πράκτορες ή τους διοργανωτές
ταξιδιών, το αργότερο 36 ώρες πριν από τη στιγμή που αιτείται τη συνδρομή, και
iii) να παρουσιαστεί στο καθορισμένο σημείο:
− την ώρα που έχει προκαθορισθεί από τον μεταφορέα, η οποία δεν μπορεί να
υπερβαίνει τα 60 λεπτά πριν από τη γνωστοποιημένη ώρα αναχώρησης, εκτός εάν έχει
συμφωνηθεί βραχύτερο χρονικό διάστημα μεταξύ μεταφορέα και επιβάτη, ή
− εάν δεν έχει οριστεί ώρα, το αργότερο 30 λεπτά πριν από τη γνωστοποιημένη ώρα
αναχώρησης.
δ. Η αγορά των εισιτηρίων και η καταβολή του νόμιμου, κατά περίπτωση, κομίστρου
μεταφοράς γίνεται από τα σημεία και με τους τρόπους που ορίζουν οι μεταφορείς ή
κατά πεδίο αρμοδιότητας φορείς κατά τα προβλεπόμενα της ισχύουσας κάθε φορά
νομοθεσίας.
ε. Τα εισιτήρια και τα μηνιαία κουπόνια που συνοδεύουν τις κάρτες απεριορίστων
διαδρομών για την εκτέλεση τακτικών αστικών γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας
μεταφοράς (Λεωφορεία) και μέσα σταθερής τροχιάς (Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο, Μετρό
και Τραμ) επέχουν θέση αξιών. Ως εκ τούτου, εάν απολεσθούν δεν αντικαθίστανται.
Ως εκ τούτου, στους κατόχους καρτών απεριορίστων διαδρομών ετήσιας διάρκειας
συστήνεται όπως φέρουν μαζί τους μόνον το στέλεχος της κάρτας
με το κουπόνι του τρέχοντος μηνός και να φυλάσσουν ξεχωριστά όλα τα υπόλοιπα
κουπόνια.
Στην περίπτωση απώλειας ή φθοράς του στελέχους κάρτας απεριορίστων διαδρομών,
ο επιβάτης μπορεί να ζητήσει από τον οικείο συγκοινωνιακό φορέα την επανέκδοση
αυτού με την προσκόμιση πρόσφατης φωτογραφίας του και την επίδειξη της
αστυνομικής ταυτότητας ή του διαβατηρίου. Στην περίπτωση δικαιούχων μειωμένου
κομίστρου (φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, πολύτεκνοι και τέκνα πολυτέκνων κ.λπ.),
απαιτείται η επίδειξη του αντίστοιχου δικαιολογητικού που πιστοποιεί το δικαίωμα
αυτό (λ.χ. ακαδημαϊκή ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο
πολυτέκνων, αστυνομική ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας κ.λπ.) ενώ στην
περίπτωση κάρτας που εκδόθηκε μαζικά για συλλογική οργάνωση ή ένωση προσώπων,
απαιτείται και βεβαίωση της Ένωσης που ανήκει ο δικαιούχος. Για την επανέκδοση
κάρτας απεριορίστων διαδρομών, πλην της περίπτωσης της μηνιαίας κάρτας,
απαιτείται η προσκόμιση των εναπομεινάντων κουπονιών.
2. α. Πρόστιμο επιβάλλεται όταν, από έλεγχο που διενεργείται από τους εντεταλμένους
Ελεγκτές Κομίστρου δημόσιων τακτικών αστικών οδικών μέσων μεταφοράς
(Λεωφορεία) και μέσων σταθερής τροχιάς (Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο, Μετρό και
Τραμ), προκύπτει ότι άτομο ευρισκόμενο εντός των οχημάτων/ συρμών αλλά και των
εσωτερικών χώρων των σταθμών μετά των επικυρωτικών μηχανημάτων δεν έχει
καταβάλει το νόμιμο, κατά περίπτωση, κόμιστρο. Μη καταβολή νόμιμου κομίστρου
τεκμαίρεται, ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά, στις περιπτώσεις όπου ο μετακινούμενος:
− δε φέρει οποιοδήποτε έγκυρο τίτλο μεταφοράς ή άλλο τεκμήριο σύμβασης
μεταφοράς.
− φέρει μη επικυρωμένο κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο εισιτήριο.
− φέρει εισιτήριο του οποίου η ισχύς έχει λήξει.
− φέρει εισιτήριο στο οποίο εμφανίζονται περισσότερες των επιβαλλομένων
επικυρώσεων ή επικυρώσεις που συμπίπτουν μεταξύ τους και είναι δυσανάγνωστες.
− φέρει παραποιημένο, αλλοιωμένο ή παραχαραγμένο εισιτήριο/ κάρτα απεριορίστων
διαδρομών.
− χρησιμοποιεί επικυρωμένο εισιτήριο το οποίο απέκτησε, είτε δωρεάν είτε επί
πληρωμής, από άλλον επιβάτη.
− φέρει κάρτα απεριορίστων διαδρομών της οποίας η ισχύς έχει λήξει.
− φέρει φθαρμένη κάρτα απεριορίστων διαδρομών σε βαθμό που δεν προκύπτει το
είδος και ο δικαιούχος αυτής.
− φέρει κάρτα απεριορίστων διαδρομών τα στοιχεία της οποίας δεν είναι
συμπληρωμένα.
− φέρει κάρτα απεριορίστων διαδρομών της οποίας η φωτογραφία δεν ταυτοποιείται
με τον φέροντα ή δεν είναι συμπληρωμένα τα στοιχεία αυτής
− δεν επιδεικνύει τα απαιτούμενα κατά περίπτωση παραστατικά που πιστοποιούν τυχόν
δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε ελεύθερη μετακίνηση (π.χ. ακαδημαϊκή
ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο πολυτέκνων, αστυνομική
ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας κ.λπ.)
β. Πρόστιμο επιβάλλεται σε επιβάτη υπεραστικής τακτικής γραμμής από
εντεταλμένους Ελεγκτές Κομίστρου, που δεν έχει καταβάλει το νόμιμο, κατά
περίπτωση, κόμιστρο. Μη καταβολή νόμιμου κομίστρου τεκμαίρεται, ενδεικτικά και
όχι εξαντλητικά, στις περιπτώσεις όπου ο μετακινούμενος:
− δε φέρει οποιοδήποτε έγκυρο τίτλο μεταφοράς ή άλλο τεκμήριο σύμβασης
μεταφοράς.
− φέρει εισιτήριο του οποίου η ισχύς έχει λήξει.
− φέρει παραποιημένο, αλλοιωμένο ή παραχαραγμένο εισιτήριο
− δεν επιδεικνύει τα απαιτούμενα τα κατά περίπτωση παραστατικά που πιστοποιούν
τυχόν δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε ελεύθερη μετακίνηση (π.χ. ακαδημαϊκή
ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο πολυτέκνων, αστυνομική
ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας κ.λπ.)
Η πληρωμή του επιβληθέντος προστίμου πραγματοποιείται σύμφωνα με τα εκ του
σχετικού, ανά συγκοινωνιακό φορέα, θεσμικού πλαισίου οριζόμενα.
3. Οι επιβάτες οφείλουν, καθ’ όλη τη διάρκεια της μετακίνησής τους με τα οδικά μέσα
δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς αλλά και κατά την παραμονή τους
στους σταθμούς, όπως:
− Συμπεριφέρονται με ευπρέπεια και ευγένεια στο Προσωπικό Κίνησης αλλά και στους
συνεπιβάτες τους αποφεύγοντας διαπληκτισμούς και εντάσεις. Δεν επιτρέπεται να
καπνίζουν, να θορυβούν (π.χ. να χρησιμοποιούν ραδιόφωνο ανοικτής ακρόασης), να
φέρονται με τρόπο ανάρμοστο, προκλητικό ή απειλητικό και να ενοχλούν, καθ’
οιονδήποτε τρόπο, τους λοιπούς επιβάτες.
− Να μην παρεμποδίζουν το Προσωπικό Κίνησης στην εκτέλεση των καθηκόντων του
και να συμμορφώνονται προς τυχόν υποδείξεις αυτού προς διευκόλυνση την κανονικής
εκτέλεσης αυτών.
− Συνδράμουν τους χρήζοντες βοηθείας, λ.χ. άτομα με αναπηρία ή με μειωμένη
κινητικότητα, ηλικιωμένους, και παραχωρούν τη θέση τους σε αυτούς.
− Να μην εμποδίζουν την άνοδο ή κάθοδο, είσοδο ή έξοδο των λοιπών επιβατών.
− Να μην κάνουν άσκοπη χρήση του εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης που προορίζεται
για το επιβατικό κοινό, παρά μόνο εάν τούτο είναι απολύτως αναγκαίο.
− Να μην προσεγγίζουν, εισέρχονται ή παραμένουν σε οχήματα/ συρμούς ή
εγκαταστάσεις όπου υπάρχει σχετική απαγορευτική σήμανση.
− Δεν ρίπτουν αντικείμενα εντός ή εκτός των οχημάτων, δεν ρυπαίνουν καθ’
οιονδήποτε τρόπο τα οχήματα, τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές των
συγκοινωνιακών φορέων, δεν καταστρέφουν ούτε φθείρουν, καθ’ οιονδήποτε τρόπο,
εξοπλισμό, μέρος ή εξάρτημα οχήματος/ συρμού, εγκατάσταση, τεχνικό έργο,
μηχάνημα, εργαλείο, αντικείμενο ιδιοκτησίας τους ή εκμισθωμένου από αυτούς.
− Δεν επικολλούν αυτοκόλλητα, δεν διανέμουν έντυπο υλικό, δεν εμπορεύονται αγαθά,
δεν τελούν προπαγάνδα οποιασδήποτε μορφής, δεν ανακρούουν μουσικά όργανα και
δεν επαιτούν.
− Τηρούν τις ισχύουσες κάθε φορά υγειονομικές διατάξεις για την προστασία της
Δημόσιας Υγείας.
− Τηρούν επιμελώς τις οδηγίες για τη μετακίνηση με μικρά παιδιά, για τη μεταφορά
βρεφικών/ παιδικών καροτσιών, αποσκευών, ποδηλάτων, και κατοικίδιων ζώων, κατά
τα οριζόμενα της επόμενης παραγράφου, ώστε να μην εμποδίζεται η ελεύθερη και
ασφαλής μετακίνηση των συνεπιβατών τους στα οχήματα/ συρμούς και τους σταθμούς,
